Corentin Pichavant, brodou de Pont-'n-Abad

Ecrit par : Tudi Crequer / Mâ 2024

A cheminer devers la Montrerie universale de 1900, m’atent ben qe Corentin Pichavant n’a pouint ao runje qe sa vouéz de jieune ome tersonera core pus de 85 ans aprés qe d’avair mouru. Cinqieme efant d’ene frérie de sete, Corentin Pichavant ét envayë a la Montrerie universale, cante son frere énë Auguste Pierre Marie, pour reperzenter l’enterprinze familiale de brodure q’ét eblucée ben eblucée. Levée en 1868, la siene-la qenaet un fameûz cru o ses 65 brodous e brodoueres en 1899. Ao detour du siecl, les brodous Pichavant sont ao pus haot de lous fameûzetë, de lous art, e i menent la pus grande enterprinze de broderie de Pont-'n-Abad. 

Du temp-la, les Pichavants sont den la mouvance rejionaliste qi s’ebluce. Nen vaye l’aletement de broderie-la és grandes rassembllées de l’Union rejionalist bertone, e lous tarvâil ét alôzë par des principaos come Charles Le Goffic, Théodore Botrel ou ben core François Jaffrennou. Ét don de rézon qe la Mézon Pichavant leve ene eta su le Vilaije berton, pâssë verrine de la Bertègn, de ses amouézeries, arts, coutumes e hardes. 

Den les articls q’ont a-revaer o la vie du Vilaije berton, ben des fais, ‘la q’ét contance des fréres Pichavant, aotant pour lous ouvraije de brodous qe cant q’i sont a se souegner la pèqe a la Chaumière bretonne. Lou p’tite seu, Corentine Marie Pichavant, qe son signorice ét « Mavinig », ét la, yelle etout. A oui l’ecrivou Pierre-Jakez Helias, nen la vaye bétôt su la rabine des Champs-Élysées a se pourmener par la nanse cante le conte de Najac. 

Le 24 de juïllet, o le Léon Azoulay a mener, Corentin Pichavant fét deûz enrolées. La Parabole de l’efant jetant ét la seule racontée a la goule du texe biblliqe-la en berton du payiz bigouden. La segonde enrolée a pouint ren a-revaer o la permiere etant q’ét ene rapiamusse su le teme de Yann al Leue ou Jean-Le-Diot. Des istoueres a fere chaet les coucous des chénes de méme, i n-i a pouint ghere come ela den les rasserreries ao Léon Azoulay e pâs pus den les sienes és aotrs rasserrous du temp-la. 

Corentin Pichavant s’etabllira le 25 du maez de novembr 1907 a Loktudi o Jeanne Boennec, q’a 18 ans d’âje du temp-la. Qheuqes anées aprés, l’armée ara afere de li e i se n-n'alera a se batr dés aossitôt le 4 du maez d’oût 1914, diq’a la derompe ao maez de feverier 1919. A lére sa parchée mirlitére j’apernons qi savaet lére, ecri e conter, q’i fezaet 1m65 de haot e taet châtagne de pai e rond de goule. Corentin Pichavant pâssit le bouéz le 1er du maez d’avri 1938, qe la segonde gherre mondiale taet a s’eriver.

Les ouvroueres de l’enterprinze Pichavant seront menées par Auguste Le Berre, petit-fi des etabllissous de la mézon Pichavant, a conter de 1932 e diq’ao jou qe la bâre fut minze devers 1965. 

“Conte populére su l’amour”, contë par Corention Pichavant. 

L’ecrivée-la fut fète par Yann Guillamot. [Qheuqes mots sont en italique. Et la meniere chouézie par Yann Guillamot pour coûper la paire par la maïtië entr de cai qe nen ouaye ilë e l’ecrivée peurunvan.] 

Berton, caozë de Pont-'n-Abad, Bigoudene

« L’amour », vieux conte.

Corentin Pichavant :

Doare petore e vez kaset ar briedelezh d’un den yaouank.

Gwechall e-barzh e Pornaleg e oa un den hag en doa ur mab. Ar mab-se e oa dizesperet o welet

anezhañ lar ne zimeze ket. Petra en doa graet dezhañ neuze ?

Eñ en doa ur vatezh a oa hec’h anv Ar Vadelezh, Marjann.

- Setu Marjann baourez ! Met petra bennak a rafez ivez evit lakaat ar paotr Yann aze e-giz-se

da zimeziñ ?

- Gortoz, gortoz, gortoz ! Me a zo o vont bremaik-tuchant da zegas dezhañ c’hoant

dimeziñ !

Hag hi da vont ivez da Bont’n-Abad, aze e-giz-se e oa ur patiser e-barzh ar ru vras, ha kas ganti

ur panerad gwastell. Ha mont goude-se neuze, pa oa aet Yann da gousket, da e wele gantañ.

-Yann…

-Petra a zo Marjannig ?

- Dal ! Bez’az to priedelezh ?

Hag hi hag ober ur wastellenn dezhañ neuze…

-Che… a lâr-eñ, ar briedelezh a zo mat ! Groez din un all c’hoazh !

-Un all c’hoazh ?

-Eya !

A-barzh fin he doa groet un dousenn dezhañ. Un dousenn gwastilli. Setu e-giz e dad a oa neuze

e-barzh ar gwele all e-kichen ivez, hag a lâre dezhañ :

-Ale, paotr Yann, pign !

Hag eñ ha pignal neuze war-c’horre ur sol. Ha dindan ar sol-se neuze e oa un nev a oa dour en

enni. Hag e dad ha laret dezhañ neuze :

-Diskenn, diskenn c’hoazh paotr Yann !

Hag eñ ha diskenn neuze :

-Tad, a lâr eñ, me a zo kouezhet e-touez an dour !

-Mat, mat emaout, mat emaout !

Ha setu e giz-se neuze. Hag eñ ha lâret da Marjann :

-Marjann ! A, Marjann ! Bez’ eo graet mat… ma peus trapet e briedelezh e vo mat neuze.

Hag en ur gouezhal e-barzh an dour en doa peget e-barzh en ur c’hazh hag ar c’hazh-se en doa

blev.

-Setu amañ ’ zo blev c’hoazh…

-Dres, dres, dres ! Mat emaout ! Mat emaout !

 

 

NOMER L’ARTICL-LA

Ecrit par : Tudi Crequer, « Corentin Pichavant, brodou de Pont-'n-Abad », Bécédia [en ligne], ISSN 2968-2576, mis en ligne le 14/03/2024.

Permalien: https://www.bcd.bzh/becedia/go/corentin-pichavant-brodou-de-pont-n-abad

Perpôzë par : Bretagne Culture Diversité