N’eus roud ebet eus un eskopti e Dol ac’hann da greiz an IXvet kantved, nebeut amzer a-raok ma tarzhas tabut ar vammiliz a-enep Tours. An hini bihanañ e zachenn eo e-touez holl eskoptier Breizh avat ; hag un dachenn dibar ouzhpenn-se pa oa rannoù-douar strevet a bep tu o vont d’ober ar brasañ anezhi, ha dister-tre an nebeut parrezioù strollet en-dro d’e sez. Strevet e oa an hanter kant bennak a rannoù-se e pevar eskopti da gentañ, ha seizh goude-se : Alet (deuet da vezañ Sant-Maloù), Kastell-Paol, Rouen hag Evreux da gentañ ; Roazhon adalek 851 hag eskoptier Landreger ha Sant-Brieg e fin an Xvet / deroù an XIvet kantved (s.o. ar gartenn). Un iskis a ballenn takonet, skeudenn e istor dibar, an hini voe tachenn eskopti Dol betek an Dispac’h, pa yeas da get.
Akord eo an istorourien a-vremañ, da heul Hubert Guillotel paneveken, pa gav dezhe zo dioutañ un hêrezh eus galloud politikel meroveat ar manati bet savet e Dol gant Sant-Samzun (VIvet kantved) hag eus e berzh forc’hellek : un abati-eskopti, dibar e Breizh vihan ha pa veze kavet kement all war dachenn ar Franked betek an IXvet kantved. Galloud un eskob zo bet eta moarvat gant Samzun hag an ebed a zeuas war e lerc’h, war o dalc’hoù e Breizh hag e Neustria a oa niverus dija da goulz Samzun sur-awalc’h, hag a greskas c’hoazh betek fin an IXvet kantved, bep ma veze graet donezonoù nevez dezhañ.
Parrezoù eskopti Dol
Darn kreiz an eskopti (43 parrez)
| Darn kreiz an eskopti (43 parrez) | ||
|---|---|---|
| 
 An abati-Dol (Dol)  | 
 Bagar-Morvan  | 
 Bagar-Bihan  | 
| 
 Bonaban (Gouenaer)  | 
 Bonmaen  | 
 Karfantan (Kumun Dol)  | 
| 
 Cendres (Roz-an-Arvor)  | 
 Chapel-Hilveven  | 
 Kerruer  | 
| 
 Kugenn  | 
 Dol, Itron-Varia  | 
 Sperneg  | 
| 
 An Onneg  | 
Hirel | 
 Lanhelen  | 
| 
 Lanvalae  | 
 Enez-Veur  | 
 Mellieg  | 
| 
 Minieg-Morvan  | 
 Menez-Dol  | 
 Planfili  | 
| 
 Plergar  | 
 Pleder  | 
 Pleudehen  | 
| 
 Plegeneg  | 
 Roz-Lanrieg  | 
 Roz-an-Arvor  | 
| 
 Sent  | 
 Sant-Brewalaer  | 
 Sant-Jord-Grehan  | 
| 
 Sant-Guênoù  | 
 Sant-Haelen  | 
 Sant-Leonarz (Sperneg)  | 
| 
 Sant-Marc’han  | 
 Sant-Pêr-Plewenn  | 
 Sant-Solen (Lanvalae)  | 
| 
 Trémaeg  | 
 Tresant (Lanvalae)  | 
Trese | 
| 
 Gwilde-Bidon (Roz-an-Arvor)  | 
 Gwilde-an-Arvor (Hirel)  | 
 Gwiver  | 
| 
 Enklozet en eskopti Roazhon (3 farrez)  | 
||
| 
 Ar Fantanig  | 
 Rivoù  | 
 Sant-Revig-ar-Plaen  | 
| 
 Enklozet en eskopti Sant-Maloù (24 farrez)  | 
||
| 
 Oskaleg  | 
 Bowidel  | 
 Hengleuz, An  | 
| 
 Ilifav  | 
 Lannandeg  | 
Langan | 
| Languenan | 
 Loc’h, Al  | 
 Lanwaz  | 
| 
 Sant-Andrev-an-Doureier  | 
 Sant-Karneg  | 
 Sant-Kouloum  | 
| 
 Santez-Urielle (Trediarn)  | 
 Sant-Ideuc (Sant-Maloù)  | 
 Sant-Yagu-an-Enez  | 
| 
 Sant-Yuzeg  | 
 Sant-Laoueneg  | 
Saint-
 Lanvaelvon  | 
| 
 Sant-Melar  | 
 Sant-Melar Boursol  | 
 Sant-Samzun  | 
| 
 Sant-Tual  | 
 Sant-Tewiniav  | 
 Trebêran  | 
| 
 Enklozet en eskopti Sant-Brieg (12 parrez)  | 
||
| 
 Enez-Vriad  | 
 Koedmaeg  | 
 Kérity (Pempoul)  | 
| 
 Landebiav  | 
 Landehen  | 
 Lanwal  | 
| 
 Sant-Loup  | 
 Lannolon  | 
 Perros-Hamon (Plaeraneg)  | 
| 
 Sant-Glenn  | 
 Sant-Ke-Porzh-Olued  | 
 Tregenestr (Melin/Lambal)  | 
| 
 Enklozet en eskopti Treger (7 parrez)  | 
||
| 
 Koadoud  | 
 Lanneur  | 
 Lanvaodez  | 
| 
 Lanvaeleg  | 
 Loguivi (Lannuon)  | 
 Perroz-Gireg  | 
| 
 Trevoù, An  | 
||
| 
 Enklozet en eskopti Kastell-Paol (1 parrez)  | 
||
| 
 Lokenole  | 
||
| 
 Enklozet en arc’heskopti Rouen (4 parrez)  | 
||
| Conteville | Marais-Vernier | Saint-Samson-de-la-Roque | 
| Saint-Samson-sur-Risle | ||