Egile an eontr barzh : ur Charles de Gaulle all

Aozer : Erwan Le Gall / Ebrel 2022

Er familh de Gaulle ez eo ar jeneral Charles an hini brudetañ, hep mar ebet. Un hinienn all eus lignez gwaz an 18 a viz Mezheven a c’hell sachañ hon evezh, avat : e eontr an hini eo, Charles e anv-badez da hennezh ivez. Ganet e oa Charles de Gaulle-se d’an 31 a viz Gouere 1837 e Valenciennes, e departamant an Norzh, hag ez eus bet anezhañ unan eus ar Geltomaned, re ul luskad soñjoù eus an XIXvet kantved. Fall-tre e oa e yec’hed, hag eñ yaouank c’hoazh, setu ma oa en em daolet abred e-barzh ar studi yezhoù, desket brezhoneg gantañ hag ivez kembraeg. N’eo ket bet seizhdaleetoc’h o kemer « Barz Bro C’hall » da anv-pluenn zoken. Eus al levrioù hepken e teue e anaoudegezh eus Breizh da zigentañ, rak e gorf, nammet gant ar poliomielit sur a-walc’h, ne roe ket tu dezhañ da guitaat na Pariz nag e ranndi er ru Vaugirard. Ar pezh ne viras ket outañ a’n em ouestlañ penn-da-benn da Vreizh.

Mab da Vreizh eta, lezvab na pa ve, Charles de Gaulle a ziviz gouestlañ e holl vuhez da zifenn ar brezhoneg ha da c’houlenn ma vefe kelennet ar yezh-se er skolioù da gentañ penn. Gwelet a reer ivez e anv war roll an aozerien da geñver ar c’hendalc’h keltiek e Sant-Brieg e 1867. Bez’ ranker lavaret avat emañ eontr ar Jeneral eus an tu politikel mirour, eus kostezenn ar gilstourmerien zoken. Disklêriañ a ra bezañ unan eus diskibien Kervarker, oberour Barzaz Breiz. Emañ tost ivez ouzh an istorour Arthur Lemoyne de la Borderie, ha kenlabourat a ra ingal gant ar Revue de Bretagne et de Vendée. War ar gelaouenn-se eo e embann e 1864 ur pennad gallek anvet « Les Celtes au XIXe siècle. Appel aux représentants actuels de la race celtique ».

Charles de Gaulle a varvas d’an 1 a viz Genver 1880 e Pariz, met un distro souezhus a reas dirak an dud, dre berzh e niz, pa lavaras hennezh un dornad eus gwerzennoù brezhonek e eontr e-korf ur brezegenn vrudet distaget gantañ d’an 2 a viz C’hwevrer 1869 e Kemper. Dougen bri a rae ar Jeneral da unan eus e familh, ya laouen, met soñjoù politikel a oa gantañ a-dreñv ivez. Evit krouer ar Vvet Republik e oa aze un digarez da glask dihentañ war e du ur prezeg nevez, a-berzh ur gostezenn ledan, a yae eus Unvaniezh Demokratel Breizh da Talbenn Dieubiñ Breizh (FLB), hag a oa krog da neuze da vezañ selaouet gant lod.

MENEGIÑ AR PENNAD

Aozer : Erwan Le Gall, « Egile an eontr barzh : ur Charles de Gaulle all », Bécédia [en ligne], ISSN 2968-2576, mis en ligne le 4/04/2022.

Permalien: https://www.bcd.bzh/becedia/br/egile-an-eontr-barzh-ur-charles-de-gaulle-all

Kinniget gant : Bretagne Culture Diversité